Boyun ultrasonunda tiroid bezi ultrasonuna ek olarak lenf bezleri, boyun damar yapıları ve tükürük bezleri (submandibuler ve parotis) değerlendirilir.
Boyun ultrasonu yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı, radyasyon içermeyen, ağrısız bir görüntüleme yöntemidir.
Hasta, sırt üstü pozisyonda yatarken boyun hafif gergin olacak şekilde geriye doğru açılandırılır. Tüm ultrasonografi incelemelerinde olduğu gibi su bazlı bir jel kullanılarak prob boyun ön ve yan kısımlarında hareket ettirilir.
Boyun ultrasonunda öncelikle tiroid bezinin sınırları, boyutları, iç yapısı ve nodül varlığı açısından inceleme yapılır. Nodül tespit edildiğinde iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadığı ve biyopsi gerekliliği gözden geçirilir.
Daha sonra boyun bölgesindeki lenf bezlerinin (servikal lenf nodlarının) boyutları ve iç yapı özellikleri incelenir. Genellikle baş-boyun bölgesindeki enfeksiyonlarda ve pek çok iyi ya da kötü huylu hastalıkta lenf bezlerinin boyutlarında artış olur.
Boyun ultrasonu incelemesinde boyut artışı gösteren bezelerin yerleşimi ile lenf bezinin yapısal özelliklerindeki değişiklikler birlikte değerlendirilerek sebebe yönelik bilgilendirme yapılır. Ayrıca tedavi sonrası kontrol incelemeler de lenf bezlerindeki boyut değişikliklerinin değerlendirilmesi ve ileri inceleme gerekliliği (bilgisayarlı tomografi, MR ya da biyopsi) açısından önem taşır.
Boyun ultrasonunda boynun her iki yanında çene altında ve kulak önünde yer alan submandibuler ve parotis bezleri de incelemeye dahil edilir. Bu tükürük bezlerinde şişlik ve ağrı oluştuğunda bu durumun iltihaplanma, tükürük kanallarında taşa bağlı tıkanıklık, iyi ya da kötü huylu tümör varlığına bağlı olup olmadığı ultrason ile araştırılır.
Tiroid bezinin her iki yanında bulunan ana boyun damarları genel olarak değerlendirilerek plak ve tıkanıklık açısından şüpheli bir durum tespit edilirse renkli doppler ultrason ile ek inceleme gerekliliği yönünden hasta ve klinisyen bilgilendirilir.
Boyun ultrasonu için hastaların özel bir hazırlık yapması gerekmez, açlık-tokluk durumu sonuçları etkilemez. Boyun bölgesinin açık olduğu yakasız kıyafetlerin giyilmesi inceleme sırasında sürülen jelin bulaşmaması için fayda sağlar. Kolye ve benzeri aksesuarların inceleme öncesinde çıkarılması önerilir. Vücudun diğer bölgelerinde yer alan aksesuarların (küpe, saat vs.) çıkarılmasına gerek yoktur.
Boyun ultrasonu hastanın durumuna göre değişkenlik göstermekle birlikte genel olarak 20-30 dakika sürer. İnceleme sırasında mümkün olduğunca konuşulmaması ve boynun hareket ettirilmemesi değerlendirmenin daha kısa sürede tamamlanmasına yardımcı olur.
Copyright 2025 Uzm. Dr. A. Billur Şendur. Radyoloji Uzmanı Tüm Hakları Saklıdır.
Uzm. Dr. A. Billur ŞendurRadyoloji Uzmanı
