Renkli doppler ultrasonografi, yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı, damarlardaki kan akımının miktarının, hızının ve yönünün değerlendirildiği kolay ulaşılabilir, invaziv olmayan ultrasonografik görüntüleme tekniğidir.
Renkli doppler ultrason yöntemi radyasyon içermemekte olup insan üzerinde bilinen zararlı bir etkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle hamile, bebek ve çocuklarda da güvenle uygulanabilmektedir. Renkli Doppler Ultrasonografi de ultrason incelemesi gibi gerçek zamanlı bilgiler vermekte olup iç organlara, kol ve bacaklara giden atardamar ve toplardamarlarda kan akımını engelleyen daralma, pıhtı, plak gibi durumlarının araştırılmasında kullanılır.
Renkli Doppler Ultrasonografi genellikle damarlardaki kan akışını etkileyen hastalıkların tespit edilmesi ya da iç organların yapısındaki değişikliklerle damarların ilişkisinin değerlendirilmesi için kullanılır.
En sık kullanıldığı durumlar:
Renkli doppler ultrason öncesi boyun, kol ve bacaklarda bulunan damarların değerlendirmesinde ön hazırlık gerekmemekte olup incelemenin rahat yapılabilmesine olanak sağlayan giysilerin tercih edilmesi önerilir.
Karaciğer, böbrek gibi iç organlara giden damarların incelemesi öncesinde karın içi gaz oluşumunun azaltılarak yeterli görüntü kalitesinin sağlanması için hastanın 6-8 saat aç olması istenmektedir. Ayrıca nikotin damarlarda daralmaya neden olarak inceleme sonucunu olumsuz etkilediğinden tetkikten en az 2 saat öncesinde sigara içimi bırakılmalıdır.
Renkli doppler ultrason incelenmesi gerçekleştirilecek damarların bulunduğu bölge açıkta kalacak şekilde giysiler çıkarıldıktan sonra tetkike göre hasta genellikle muayene masasına uzanır ya da bazen ayakta durur. İncelenecek bölgede cilt üzerine zararsız, kokusuz, şeffaf bir jel sürülür.
Ultrason jeli hem ses dalgalarının iletilmesini kolaylaştırır hem de ultrason probunun kolay hareket ettirilmesine olanak sağlar. Ultrason cihazının değişik boyut ve özelliklerdeki prob adı verilen parçası, yüksek frekanslı ses dalgalarının ilgili dokuya gönderilmesini ve dokudan geri dönen ses dalgalarının toplanarak ultrasonun bilgisayar bölümünde işlenerek monitörde görüntüye dönüşmesini sağlar. Damar içerisinde hareket eden kanın yönüne göre ekranda kırmızı ya da mavi renkli olarak damarlar görüntülenir.
Kan akımının hızı, miktarı ve formu ile ilgili bilgiler edinilir. Tetkik sırasında cihazdan kalp atışına benzer sesler de duyulmaktadır. Çıkan sonuçlar radyoloji uzman doktorları tarafından değerlendirilip raporlanır.